کافئین چیست؟
کافئین یک ماده شیمیایی از گروه متیل گزانتین ها است که معمولا به صورت خوراکی مصرف می شود. این ماده در گیاهان مختلفی از جمله قهوه، کاکائو، کولا، چای و … یافت می شود. البته ماده موجود در چای تئین می باشد که از لحاظ عملکرد تفاوت چشمگیری با کافئین ندارد. این ماده نوعی محرک سیستم اعصاب مرکزی محسوب می شود که باعث هوشیاری بیشتر با به تاخیر انداختن حالت خستگی و خواب آلودگی می شود. کافئین یک آلکالوئید از خانواده متیل گزانتین هاست. این ماده در حالت خالص به صورت پودر سفید رنگ بی بو براق تلخ مزه است.
عملکرد کافئین چگونه است؟
همان طور که می دانیم این ماده یک محرک سیستم اعصاب مرکزی است . در این سیستم روی گیرنده آدنوزین در مغز تاثیر می گذارد و باعث فعالیت کمتر این گیرنده می شود. هم چنین روی قلب، عضلات و مراکز کنترل فشار خون تاثیر می گذارد . باعث افزایش انرژی و متعاقب آن افزایش نرخ چربی سوزی می شود. مصرف کافئین در افرادی که به تازگی شروع به مصرف آن کرده اند باعث افزایش ادرار و دفع آب زیر پوستی و میان بافتی می شود. حتی در صورت زیاده روی در مصرف می تواند باعث کمبود آب بدن و الکترولیت ها شود.
کافئین با تحریک سیستم اعصاب مرکزی باعث کاهش اشتها می شود.
آیا نقش آنتی اکسیدانی دارد؟
مصرف کافئین سطح آنتی اکسیدانی به نام گلوتامین را در بدن افزایش می دهد و باعث بهبود عملکرد کبد می شود. از طرفی به کاهش ریسک ابتلا به سیروز کبدی و جلوگیری از پیشرفت هپاتیت نوع C کمک می کند. هم چنین اثرات کمک کننده ای در افراد مبتلا به سرطان کبد دارد.
دانه قهوه و بالطبع انواع نوشیدنی های قهوه را می توان منبع اصلی کافئین به حساب آورد. تقریبا ۱۵۰ میلی لیتر از نوشیدنی قهوه حاوی ۸۰ میلی گرم از این ماده است. البته باید توجه داشت که قهوه انوع مختلفی دارد که غلظت کافئین در آنها متفاوت است. بالاترین غلظت را در بین قهوه ها، قهوه روبوستا دارد که هر ۱۵۰ میلی لیتر از نوشیدنی آن حاوی حدود ۱۱۰ میلی گرم کافئین است.